กิจกรรมที่ 3 การใช้โปรแกรม SPSS

การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรม SPSS
SPSS โปรแกรมสำเร็จรูป SPSS for Windows (Statistic Package for Social Sciences for Windows)เป็นโปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยและเป็นโปรแกรมที่จัดทำขึ้นเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่ผู้ใช้ การทำงานแต่ละอย่างใช้เพียงแต่ใช้เมาส์ชี้คำสั่งต่างๆ ตามต้องการ แล้วคลิกเมาส์เท่านั้น
การเข้าสู่การทำงานของโปรแกรม SPSS ให้คลิก Icon SPSS ที่ Desktop หรือที่ Start เลือก All Program คลิกที่ Program SPSS ก็จะปรากฏหน้าต่างของ SPSS
1. SPSS มีแถบเมนู Data View และVariable View
2. การสร้างแฟ้มข้อมูล
o การสร้างแฟ้มข้อมูล คือ การบันทึกข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้ลงในโปรแกรม SPSS
o Data View
o Variable View
การสร้างแฟ้มข้อมูลมีขั้นตอน ดังนี้ SPSS Data Editor Variable View จะปรากฏวินโดวส์ของ Variable View ดังนี้
ขั้นที่ 1 การตั้งค่าต่างๆ ลงใน Variable View โดยมีเมนูย่อย ดังนี้
1. Name ใช้สำหรับตั้งชื่อตัวแปร เช่น เพศ
2. Type ใช้สำหรับกำหนดชนิดของตัวแปร
3. Numeric เป็นตัวแปรชนิดตัวเลข
4. Comma เป็นตัวแปรชนิดตัวเลข และโปรแกรม จะใส่เครื่องหมาย Comma Dot เป็นตัวแปรชนิดตัวเลข และมีเครื่องหมาย “ , ” หนึ่งครั้งสำหรับคั่นทศนิยม และโปรแกรม SPSS จะใส่เครื่องหมาย “.” คั่นเลขหลักพัน Scientific Notation เป็นตัวแปรชนิดตัวเลข และสัญลักษณ์ทางวิทยาศาสตร์ เช่น 22 E-2. Date เป็นตัวแปรชนิดวันที่คือ ข้อมูลอยู่ในรูป วัน เดือน ปี Dollar เป็นตัวแปรที่มีเครื่องหมาย $ มีจุด 1 จุด สำหรับทศนิยม มีเครื่องหมาย “ , ” สำหรับคั่นเลขหลักพัน Custom Currency สกุลเงินที่ผู้ใช้กำหนดเอง String เป็นตัวแปรที่มีค่าเป็นตัวอักษร ( ข้อความ )
5. Width คือ ความกว้างของข้อมูลโดยรวมจุดและจำนวนหลักหลังจุดทศนิยมด้วย สามารถกำหนดความกว้างของข้อมูลได้สูงสุด 40 หลัก
6. Decimals คือ จำนวนหลักหลังจุดทศนิยม กำหนดทศนิยมได้สูงสุด 10 หลัก
7. Label เป็นส่วนที่ใช้อธิบายความหมายชื่อตัวแปร เนื่องจากการกำหนดชื่อตัวแปรที่ Name กำหนดได้เพียง 8 ตัวอักษรเพื่อประโยชน์ตอนแสดงผลลัพธ์
8. Values กรณีที่ข้อมูลเป็นตัวแปรเชิงคุณภาพ ต้องกำหนดค่าตัวเลข (Value) และ Value Label เพื่ออธิบายความหมายที่แท้จริงของตัวเลขนั้น เช่น คำถามเกี่ยวกับ เพศ ( เป็นตัวแปรเชิงคุณภาพ ) มีคำตอบให้เลือก ดังนี้ เพศชาย เพศหญิง ถ้าผู้ตอบคำถามเป็น เพศชาย กำหนดให้เพศชายมีค่าเป็น 1 ดังนั้น Value จะใส่ 1 Value Label จะใส่ ชาย ถ้าผู้ตอบคำถามเป็น เพศหญิง กำหนดให้เพศหญิงมีค่าเป็น 2 ดังนั้น Value จะใส่ 2 Value Label จะใส่ หญิง
9. Missing เป็นการกำหนดค่าที่ไม่สมบูรณ์ ดังนั้น ผู้วิจัยเลือก Discrete Missing Values แล้วพิมพ์ตัวเลขลง ใช้แทนความหมายบางค่าที่ไม่สมบูรณ์ เช่น 9, 99, 999 คำถามเกี่ยวกับเพศ มีคำตอบให้เลือกดังนี้ เพศชาย เพศหญิง โดยผู้วิจัยจะกำหนดค่าที่เป็นไปไม่ได้สูงสุดของตัวแปรนั้นมาเป็นรหัส คือ 9
10. Columns เป็นการกำหนดความกว้างของ Column Align เป็นการกำหนดให้ค่าของข้อมูลแสดงชิดซ้าย ขวา หรือกลาง
11. Measure การกำหนดลักษณะข้อมูลว่าเป็น Scale, Ordinal หรือ Nominal Scale คือ ข้อมูลที่ใช้วัด Ordinal คือ เลขแสดงลำดับ Nominal คือ ข้อมูลนามบัญญัติ
ขั้นที่ 2 การวิเคราะห์ข้อมูล
เมื่อผู้วิจัยกำหนด Variable View เรียบร้อยแล้วให้กลับมาที่ View เพื่อพิมพ์ค่าของข้อมูลต่างๆ
หมายเหตุ : บันทึกแฟ้มข้อมูลทุกครั้งด้วย®Data File Save
การวิเคราะห์ข้อมูล เมื่อผู้ทำการวิจัยจัดการกับข้อมูลเสร็จแล้ว จะวิเคราะห์ข้อมูลแต่ละด้าน ก็ให้คลิกที่แถบคำสั่ง Transform เลือก compute แล้วดำเนินการจัดการกับข้อมูลตามแบบสอบถาม แต่ละด้าน แล้วเลือก OK ก็จะได้ทราบค่าสถิติเบื้องต้น









ขั้นตอนการใช้โปรแกรม SPSS
1. เปิดโปรแกรม SPSS
2. ดูมุมซ้ายมือจะมีหน้ากระดาษ 2 หน้า หน้า 1 data view หน้า 2 variable view ดังรูปที่ 1


รูปที่1 เริ่มต้นโปรแกรม SPSS
3. ให้กดหน้า 2 variable view
4. กำหนดค่าในหน้า variable view ช่อง name พิมพ์
เพศ,a1,a2,a3,a4,b1,b2,b3,b4,c1,c2,c3,c4,d1,d2,d3 เรียงจากบนลงล่าง โดย
a แทนแบบประเมินด้านที่ 1
b แทนแบบประเมินด้านที่ 2
c แทนแบบประเมินด้านที่ 3
d แทนแบบประเมินด้านที่ 4
- ช่องwidth พิมพ์ตัวเลขความกว้างที่ต้องการ เช่น แถวเพศ มีเพศชาย กับ เพศหญิง พิมพ์ 2 ส่วนแถว a1,a2....,d3 มี 1= น้อยที่สุด 2=น้อย 3=ปานกลาง 4=มาก 5=มากที่สุด พิมพ์ 5
- ช่องdeimalsเลือกจุดทศนิยมที่ต้องการ (0,1,2)
- ช่องvalue ใส่ค่าโดยคลิกขวา แถวเพศ ในช่อง value พิมพ์ 1ชาย 2หญิง ส่วนแถว a1,a2....,d3 ในช่อง value ใส่ 1= น้อยที่สุด 2=น้อย 3=ปานกลาง 4=มาก 5=มากที่สุด
5. หลังจากนั้นกลับมากดหน้า 1 data view ข้อมูลที่พิมพ์ จากหน้า variable view เพศa1,a2,a3,a4,b1,b2,b3,b4,c1,c2,c3,c4,d1,d2,d3 จะมาปรากฎ บนหัวกระดาษโดยเรียงจากซ้ายไปขวา
6. พิมพ์ข้อมูลใส่ใน data view โดยกรอกข้อมูลเป็นรายบุคคลที่ละข้อจนครบทุกข้อ แล้วจึงกรอกข้อมูลคนที่ 2,3,4 จนครบ 20 คน โดย
- ช่อง เพศ หากผู้ประเมินเป็นเพศชาย พิมพ์ 1 เพศหญิง พิมพ์ 2
- ช่อง a1 หากผู้ประเมินตอบคำถามอยู่ในระดับปานกลาง ให้พิมพ์เลข 3
- ช่อง a2 หากผู้ประเมินตอบคำถามอยู่ในระดับมาก ให้พิมพ์เลข 4
- จนถึงช่อง d4 ตามลำดับข้อมูล ที่เก็บรวบรวมได้ทั้งหมด(20 คน)


รูปที่ 2 Data view r ใน SPSS

7. การวิเคราะห์ข้อมูล

- กดที่ transform เลือก compute variable - พิมพ์หัวข้อ taใน target variable เลือก sum.ในfunction คลิก function แล้วพิมพ์ sum [a1,a2,a3,a4]/4 คลิก ok
- กดที่ transform เลือก compute variable - พิมพ์หัวข้อ tbใน target variable เลือก sum.ในfunction คลิก function แล้วพิมพ์ sum [b1,b2,b3,b4]/4 คลิก ok
- กดที่ transform เลือก compute variable - พิมพ์หัวข้อ tcใน target variable เลือก sum.ในfunction คลิก function แล้วพิมพ์ sum [c1,c2,c3,c4]/4 คลิก ok
- กดที่ transform เลือก compute variable - พิมพ์หัวข้อ tdใน target variable เลือก sum.ในfunction คลิก function แล้วพิมพ์ sum [d1,d2,d3]/3 คลิก ok
- กดที่ analyze เลือก descriptive statistic เลือก frequencies เลือกหัวข้อเพศ,a1,a2,...d3 แล้วคลิก ok แสดงการประมวลผล


รูปที่ 3 เมนู Analyze สำหรับวิเคราะห์ผลทางสถิติ
8. ค่าร้อยละใช้กับ เพศ ตำแหน่ง เงินเดือน เป็นต้น
9. ค่าเฉลี่ย ใช้กับ ข้อคิดเห็นแต่ละข้อ